Abdullah İbni Mes’ud radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Şüphesiz ki sözde ve işde doğruluk hayra ve üstün iyiliğe yöneltir. İyilik de cennete iletir. Kişi doğru söyleye söyleye Allah katında sıddîk (doğrucu) diye kaydedilir. Yalancılık, yoldan çıkmaya (fücûr) sürükler. Fücûr da cehenneme götürür. Kişi yalancılığı meslek edinince Allah katında çok yalancı (kezzâb) diye yazılır.”
(Buhâri, Edeb 69; Müslim, Birr 103–105. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 80; Tirmizi, Birr 46)
**************
Köfte çeşitlerinde rekor kıran ilimiz Malatya’da tam 130 çeşit köfte var.
130 çeşit köftesiyle adeta ”Köfte diyarı” olan Malatya’da köfteler, sarma, dolma ve yuvarlama olmak üzere üç başlık altında yapılıyor. Malatya’da en fazla ”analı kızlı”, ”kaburga dolması”, ”dut yaprağı sarması” köfteleri tüketiliyor. Çeşitli sebze yapraklarının arasına bulgurla birlikte hazırlanmış sosları doldurarak 28 çeşit sarma köfte, patlıcan-biber gibi bazı sebzelerin içi bulgur ve etle doldurularak 30 çeşit dolma köfte ve bulgurla etin yoğurulması ile elde edilen karışımın elle şekillendirilmesiyle 72 çeşit yuvarlama köfte yapılıyor. Malatya’da köftenin yanı sıra her çeşit dolmayı tatmak da mümkün. Analı kızlı, ayva dolma, baklalı dolma, bumbar dolması, cevizli dolma, gavur dolması, kaburga dolması Malatya’da yapılan dolma köfteler arasında yer alıyor…
Unutulmaya yüz tutmuş köftelerde var elbet.Bu güzel yöresel tariflerimiz yeniden hatırlanmayı ve yaşatılmayı bekliyor.
Bu köftelerden biri Sarımsaklı yumurtalı yeşilyurt köftesi.Tarif Sevgili Aysun ablamdan.Onun öyle kıyıda köşede sessiz sakin duruşuna bakmayın.Malatya yöresine ait harika tarifleri var.Zamanla o bize bilmediklerimizi anlatacak bizde yapacağız inşallah.
Bir diğer adı yumurtalı yumru köfte olan bu köfte çok lezzetli ve farklı bir lezzete sahip.Köftelere çok meraklı olan biri olarak bu köfteyide tuttum 🙂
Bakalım nasıl yapmışım;
YUMURTALI YUMRU KÖFTE
2 su bardağı köftelik bulgur(ince)
1.5 su bardağı su (ıslatmak için)
5 yemek kaşığı un
1 bardaktan bir parmak eksik su (yoğururken kullanılacak)
1.5 tatlı kaşığı tuz
YAPILIŞI
- Bulguru ılık suyla ıslatın
- 1 saat sonra ununu ve tuzunu atıp,1 bardak kadar su kullanarak köfte hamurunuzu yoğurun
- Bilye büyüklüğünde parçalar alıp,biz fıstık şekli deriz.Orta parmağınız ve avuç içiniz arasında sıktırıp fıstık gibi bir şekil verin.
- Tencerede kaynayan tuzlu suya atıp haşlayın.
- Köfteler hafif havalanınca pişmiş demektir.Sudan çıkartın.
- Diğer tarafta bir tavaya tereyağı ve zeytinyağı karışımını koyun.Kızarmya başlayınca 5-6 diş sarmısak doğrayıp hafif çevirin.
- 3 yumurtayı (daha fazlada olabilir) kırın.karıştırark hafif pişirin.
- Üzerine haşlanmış köfteleri ilave edip karıştırın.2 dakika pişirdikten sonra pulbiber serpip yanında yeşil soğanla servis edin.
FELLAH KÖFTESİ VEYA SALÇALI BULGURLU KÖFTE
İşte bu köfte çok ihtilaflı bir köfte.İhtilaflı tarafı hangi yöreye ait olduğu yönündedir.Hatay yöresi,Adana yöresi veya Maraş’a ait olduğu söylenir.fakat ben bunu Malatyanın köftesi olarak biliyorum.Aslında Elazığ’da da salçalı köfte diye bilinir.
Şu veya bu yöreye aitdir diye iddia edenlere itirazım yok.Kafanıza göre takılın 🙂
Yazın soğan,domates ve biberle çok daha lezzetli olan bu köfte kışında tek salça ve maydanozla da harika oluyor.
Aynen üstteki gibi köfteyi hazırlayın.
Resimde görüldüğü gibi rulolar halinde şekil verin.Aynı şekilde haşlayın ve haşladıktan sonra bir parmak genişliğinde doğrayın.Yine tereyağı ve salçayı eritin bol sarmısak doğrayın.Bir çay bardağı suyu ilave edip kaynatın ki köfteler yumuşak olsun.içine köfteleri atın.Yarım demet maydanozuda doğrayıp ilave edin.Köfteler servise hazır.Afiyet olsun…
Cahide hanım elinize sağlık. Harika gözüküyorlar. Merak etdim 2 ci koftede hasladiktan sonra kesmek gerekirş kofteler dağılmamış. Yumurtada yok içinde nasil sert oluyor koftelerş haşlayıncada acılmamış. Teşekkürler
BeğenBeğen
Teşekkürler Samira,(resmiyeti bırakalım artık diye düşündüm)
Köfte hamurunun içine koyduğumuz un dağılmasını önlüyor.Tabi özleşene kadarda yoğurmamız gerekiyor.Bunun için 7-10 dakika arası yeterli oluyor.Hayırlı günler dilerim,canım arkadaşım…
BeğenBeğen
Aysun ablanın köftesini hiç yemedim,
salçalı olnını da annem yapardı çok severdik,sende de yemiştim,senin yaptığında en az annemin köftesi kadar güzel,hatta annem duymasın senin salçalı köfte biraz daha güzel 🙂 ellerine sağlık,yazın isterim 🙂 ama ondan önce patlıcanlısını 🙂
BeğenBeğen
Yaparım ablam niye yapmıyayım,canına kurban olsun..:)
BeğenBeğen
ellerine sağlık hmarat kardeşim bulgurlu köftelerin her çeşidini çok severim midem yüzünden artık pek yiyemiyor olsamda ev halkı sevdiği için yapıyorum azıcık da yiyiveriyorum:)) sabaha kadar da eziyetini yine ben çekiyorum o ayrı tabi:((
hangi yörenin olursa yeterki Türkiyemin olsun olsun nefis köfteler senin yaptığın şekilde de çok pratik olmuş hiç böyle düşünmemiştim verdiğin fikir için sağol canım benim öptüüüüm:)
BeğenBeğen
Aynur ablacım benim bir arkadaşımda midesinden çok rahatsızdı.Bulgur kesinlikle yiyemezdi.Sonra öğrendi ki patates suyu mideye çok iyi geliyormuş.Yalan olmasın snırım 40 gün kadar her sabah,yarım su bardağı çiğ patates suyu içti.Dha sonra tamamen geçtiğini,bulgurunda dokunmadığını söylemişti.ben bunu Ahmet maranki’den de dinlemiştim.Hatta o lahanada ilave edin demişti.
Bu bilgileride internetten buldum.
“Çiğ patates suyu mide yanmasının en doğal ilacıdır. Patatesi soyup katı meyve presinden geçirerek suyunu çıkarın. Elde edilen bu patates suyuna su veya havuç suyu veyahutta kereviz suyu ile karıştırıp içebilirsiniz.
Patates, B1, B2, PP vitaminlerini ihtiva eder. Ayrıca potasyum, magnezyum, kalsiyum, demir, alüminyum, manganez, çinko, nikel gibi değerli madenler içerir. Bunlar pişirilince kaybolurlar. Çiğ patates suyu içilirse bütün bu faydalı vitaminlerden istifade edilmiş olur.
Çiğ patates suyu karın ağrılarını dindirir, mide ekşimesini önler, safra kesesi taşını düşürür. Karaciğer şişkinliğini iyileştirir, iltihabı giderir, kansere karşı korur. Gastritte, ülserde, on iki parmak ülserinde faydalıdır, yüksek tansiyonda ve damar sertliğinde kullanılır, idrar söktürücüdür, albüminde ve basurda faydalıdır, taş ve kumların dökülmesini sağlar.
Aç karnına günde 1 veya 2 çay bardağı patates suyu içildiğinde ülseri tedâvi eder. Bir müddet devam edilmelidir.”
İnşaallah faydası olur ablacım.Sevgilerimle…
BeğenBeğen
RABBM cümlemizi doğru söz söyliyenlerden eylesin ve doğru söyliyenlerle karşılaştırsın.
yumurtalı köfteyi ilk kez görüyorum bol sarımsaklı,eminim çok güzel olmuştur.
fellah köftesinide bu şekilde görmemiştim genelde tek tek yapılır ama bu süper bir fikir çok pratikmiş.ellerine yüreğine sağlık.
BeğenBeğen
cahide ellerine sağlık çok severim köfteyi. fellah köftesine annemin köyünde sarımsaklı köfte diyorlar.
afiyetler olsun
BeğenBeğen
değişik bir köfte ben bu köfteyi feleh köftesi yerine sarımsklı köfte denmesinden yanyım selamlar.
BeğenBeğen
canım krdeşim dedim ya,nasıl derseniz deyin,kfanız göre takılın diye.Sen nasıl dersen o olsun 🙂
BeğenBeğen
Teşekkür ederim Cahidecim . Sizin bu emekleriniz için bana gönderilen hediyyeyi sizinle sitemde paylaşmak istedim. Her şey gönlünüzce olsun . Öpdüm
BeğenBeğen
Hediye için çook teşekkür ederiz samirecim…
BeğenBeğen
Cahidecim unutmadan Sitenizde arama ve ya ana sayfa yok o yözden yenilikleri görmek zor oluyor. Başlık kısmında olması daha iyi ulaşım kolaylığı için . Teşekkürler canım.
BeğenBeğen
cahidem yine yapmışsın yapacağını. Türkiye ye geldiğime çoook sevinmeme bir sebepde, inan bulgurla tanışmamdır :))
köfteleri bende tuttum ve yarın da denemek istiyorum ia. seninki kadar güzel olursa paylşırım ia.:))
içten muhabbetlerimle canm..
dualarında hep hatırlanayım ia…
BeğenBeğen
Onca güzel pasta süslemeleri yapıyorsunda,şu basit köfteyi mi yapmıyacaksın?
Sen en güzelini yaparsın canım benim…
BeğenBeğen
ia ne ?
BeğenBeğen
benim için birsürü yazmışsın Cahidem Allah razı olsun balım burada bir arkadaşımda söyledi denemeye başlamadım inşaallah başlayayım umarım faydası olur yüreği güzel kardeşim parmaklarına sağlık hakkını helal et yordum seni:))
çok öptüm sevgiler
BeğenBeğen
lafımı olur ablam?Alt kısım kopyaydı zaten 🙂
BeğenBeğen
güzel kardeşim ne güzel yapmışsın köfteyi.beğendiğinize çok sevindim . bizim evde çok sevilir ve sık sık yaparım.güzel sözlerin içinde teşekkür ederim.bende unutulan yemeklerimizin yapılmasından yanayım .her birinin ayrı tadı ve şifası var.ellerine sağlık canımın içi…çocuklara şifa olsun inş.yakında çok değişik bir köfte tarifi daha var onu yayınlayacağım inş.sevgiler
BeğenBeğen
canım salçalı köfteye yorum yazmamışım .biz de ona sıkma köfte deriz .ama yapımı biraz değişik .tek tek yuvarlayıp hafif bastırırız.hamuruda yarma ve orta bulgur karışımıyla olur.özellikle malatyalı olmayan misafirlerime ikram olarak yaparım .çok beğenilir .sende çok hoş yapmışsın .ellerine sağlık .sevgiler
BeğenBeğen
ablacım bende bir malatyalıyım… bizim orada da çok yaparlar bu köfteden … ama sanki senin resmin daha bir iyi olmuşş. 🙂
BeğenBeğen
cahide hnm, ben de denedim bu tariFi, oldukça pratik buldum, rulo $ekilde ha$layip sonra kesmek, biz afyonluyuzn annemde yapardi fakat biZ bulguru islatip bIraz dinlendirip icine un yumurta nane ve tuz koyarak yoguruyoruz, adina da annem “topulak” diyor, biz kuççukkenn hatta “cibilak” adini verirdik , bu tarif aksine biraz islatilip tekrar suy koyup yogurmmak farkli geldi bana , dediginiz giBi iyice yogurdum, rulo haline getirip ha$ladim, rahat kesildi, fakat tekrar ha$layinca sosuyla bulgurun deneleri sosa dagildi===ama tadi guzeldiii…BIR SORU : rulo halindeyken direkt kessem ve ha$lasam olmaz mI??? arica ben sos için sarimsakin yaninda soganda kullandim, buna biz bazen ha$lanmi$ nohut da kattariz + et, çok doyurucu bir yemek oluyor… ellerine saglik Cahide hnm, sizinkisde pek guzel olmu$, mukkemmel=)))
BeğenBeğen
ablacım resim öyle güzel görülüyor ki bir iştahla mutfağa gidip yapmaya başladım…yemek ve pasta yapmayı seven ama cesaret edip yapamayan ben , yeter artık eslem arkanda cahide ablan var deyip, vira bismillah diyerek kolları sıvadım…
ben rulo yapıp kestikten sonra haşladım ama..Annem arada sıra da mutfağa gelip ne yapıyor bu kız diye söyleniyordu.. ilk yemek yapışım ya bütün malzemeyi araya verdin dercesine birde merakla bakıyordu… bende mutfağa girme yasağı kattım yemek olana kadar girmesin kimse dedim… ve sonunda hazırladım yemeği.. sofrayı hazırlamaya başladığımda annem acaba o yaptığı şeyden ne yemek çıkardı diye hayret hayret bakmaya başladı…(haşlarken görüntüsü biraz tuhaf görülüyordu o yüzden) veeee servis tabağında sofraya kattığımda…. ” bu bildiğimiz sarmısaklı köfte ” dedi herkez… sevinsem mi üzülsem mi bilemedim… annemde baktı üzülüyorum ” bu sayede sarmısaklı köfte yapmayı da öğrendin, güzel olmuş, ” dedi .. annem sarmısaklı köfte yaptığında bize zor gelirdi ya ben de zor bir yemeği yaptım diye sevindim birden… yanına da “sütsüz patates çorbası’ndan” yaptım her iki yemekte beğenilerek yenildi….
RABBİM razı olsun sizden… ellerinize sağlık
BeğenBeğen
Maşaallah sana! Afiyet şifa olsun canım. Ellerin dert görmesin. Bunları duymak ne güzel…
BeğenBeğen
benim ıslatılmış bulgurum var n kadar kullanmalıyım yine 2 bardak mı
BeğenBeğen
Fellah köftesini
yspmayi düşünüyorum ama ne kadar salca koyuluyor bu ölçüde
BeğenBeğen
Ekşili köfte,patlıcanli köfte ,fasulye yapragiyla ayranlı yapılan köfte, içli köfte.,sıkma köfte bir Malatyalı olarak en sevdiklerim canım ellerine sağlık bunlarada yer verdiğin için ayrıca teşekkür ederim…
BeğenBeğen
Ablam salca ne kadar olmali cok yspmak istiyorum fellsh koftesini yardimci olursan sevinirim.
BeğenBeğen
1 yemek kaşığı salça yeterli olur canım.
BeğenBeğen
Sahura ne kadar güzel ve doyurucu olur yumurtalısı. Sarmısak koymadan muhtemelen. Belki biraz sebze de karıştırılabilir ,haşlanmış taze fasülye gibi
BeğenBeğen
Yumurtalı yumru köftenin malzeme listesinde yumurta yok 🤔
BeğenBeğen